"emmeles"
ΠΟΛΙΤΙΚΟΣ ΔΙΑΛΟΓΟΣ - POLITICAL DIALOGUE
 
10 Μαϊου 2001
ΕΚΔΟΤΗΣ: ΧΡΗΣΤΟΣ Ζ. ΚΑΡΑΝΙΚΑΣ
 
Η αρμονία του ανθρώπου
Ο τίτλος της ιστοσελίδος είναι εμμελής. Γιατί αυτό, θα διερωτούνται οι περισσότεροι αναγνώστες, όσοι έχουν την περιέργεια και το κουράγιο να μας αναζητήσουν και να μας διαβάσουν. Εμμελές, είναι το ουδέτερο του επιθέτου εμμελής, η οποία είναι σύνθετη λέξη από το ουσιαστικό μέλος, από την οποία παράγεται και η λέξη μελωδία και την πρόθεση εν· σημαίνει αυτόν που έχει την αίσθηση του μέλους, αυτόν που εκφράζει ως ήθος και ως καθημερινή πολιτική πρακτική την αρμονία του μέλους. Η εμμέλεια είναι το ουσιαστικό και εννοεί την ιδιότητα της αισθήσεως της μουσικής αρμονίας, όχι μόνο ως μουσική αλλά και ως πολιτική πρακτική. Δηλαδή, το εμμελές, το ουδέτερον σημαίνει την κατηγορία αυτή της εμμελείας· η ακμή της αμέσου δημοκρατίας, η φιλοσοφία, αλλά κυρίως η τραγωδία ήκμασαν την εποχή της εμμελείας, και για το λόγο αυτό και η τραγική όρχησις ελέγετο εμμελής όρχησις.
 
Κάλλιο αργά
Ο υπουργός Εξωτερικών κ. Γ. Παπανδρέου, από τη Νέα Υόρκη όπου βρίσκεται, για πρώτη φορά  επισήμανε την βαρύτητα του στρατού στην πολιτική ζωή της Τουρκίας: «Το στρατιωτικό κατεστημένο δεν αντιλαμβάνεται τα νέα δεδομένα στις ελληνοτουρκικές σχέσεις», είπε. Το πρόβλημα δεν είναι το τί αντιλαμβάνεται το στρατιωτικό κατεστημένο, αλλά το τί  αντιλαμβάνονται οι τρίτοι για την πραγματική πηγή εξουσίας στην Τουρκία· είναι ευχάριστο το γεγονός ότι ο κ. Παπανδρέου αρχίζει να αντιλαμβάνεται το ποιός ασκεί την πραγματική εξουσία. Τα υπόλοιπα έχουν  δευτερεύουσα σημασία· το αν κάποιοι παίζουν, όπως ο υπουργός Εξωτερικών με τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της γείτονος, αυτό ελάχιστα μετράει στην πολιτική ζωή. Ή μάλλον μετράει μόνο στο βαθμό που δεν θίγει την πραγματική εξουσία, το στρατό και τους πολυποίκιλους μηχανισμούς του, οικονομικούς και στρατιωτικούς. Είναι ευχάριστο, το ότι έστω και τόσο αργά, το αντιλαμβάνεται και ο υπουργός μας Εξωτερικών. 
 
Τα λευκά κελιά
Οι θάνατοι από απεργία πείνας στα λευκά κελιά της Τουρκίας έχουν περάσει τους εικοσιδύο· ο αριθμός είναι φανταστικός για την ιστορία, καθώς ούτε σε στρατόπεδα συγκεντρώσεως δεν αναφέρονται τόσοι θάνατοι από απεργία πείνας. Οι μεγάλες δυνάμεις, η Δύση, δεν ενδιαφέρονται για το πρόβλημα· η διατήρηση της εξουσίας στην Τουρκία τους απασχολεί· τα διεθνή μέσα μαζικής επικοινωνίας ελάχιστες αναφέρουν κάνουν. Είναι προς τιμήν του Ελληνικού Κοινοβουλίου, επειδή 132 βουλευτές όλων  των κομμάτων, έχουν υποβάλει υπόμνημα προς τον πρόεδρο του σώματος, με το οποίο ζητούν να εγκρίνει η Βουλή των Ελλήνων ψήφισμα καταδίκης της Τουρκίας και να εκφράσει τη διαμαρτυρία της προς τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, «καλώντας τους να προβούν στις αναγκαίες ενέργειες, ώστε να σταματήσει το καθεστώς της φρίκης που κυριαρχεί στην Τουρκία». Μόνο η παρέμβαση των μεγάλων δυνάμεων μπορεί να σταματήσει τους μηχανισμούς εξουσίας.
 
Η αμφισβήτηση
Το ύφος φανερώνει το χαρακτήρα του ανθρώπου· στην πολιτική οι παρατηρήσεις αυτές έχουν βαρύνουσα σημασία. Όταν ο υπουργός Μεταφορών κ. Χρ. Βερελής, του  περιβάλλοντος του Μαξίμου, υπογραμμίζει ότι «η χώρα έχει πρωθυπουργό» και ότι «χρειάζεται δομικός ανασχηματισμός, να κυβερνηθεί διαφορετικά ο τόπος», φαινομενικά απευθύνεται προς όλους όσοι ασκούν πολεμική στον πρωθυπουργό εκ των έσω· όταν στις φράσεις αυτές προστεθεί το έντονο ύφος, τότε αποκτά πλήρη εικόνα της πολιτικής σημασίας των λεχθέντων. Επιφανειακώς ο υπουργός ήθελε να κατακεραυνώσει την εσωκομματική αντιπολίτευση, στην πράξη η κριτική απευθύνεται προς τον ίδιο τον πρωθυπουργό του. Η εξουσία πρέπει να ασκείται, δεν αντέχει το κενό· είναι σαν τον αέρα, όταν διαπιστωθεί κενό, αμέσως εισρέει από αλλού αέρας και το καλύπτει· η αμφισβήτηση πηγάζει από τους όποιους φιλοδόξους, όταν διαπιστώσουν ότι υπάρχει κενό. Και το κενό εξουσίας είναι το χειρότερο κενό· όταν κάποιος το αφήσει να δημιουργηθεί, πολύ δύσκολα το καλύπτει ο ίδιος ξανά. Οι υπουργοί και τα κομματικά στελέχη κάνουν ό,τι θέλουν, επειδή έχουν αισθανθεί το κενό· η περίοδος κατά την οποία μπορούσε ο πρωθυπουργός να κάνει δομικό ανασχηματισμό και να αλλάξει τον τρόπο της διακυβερνήσεως της χώρας έχει περάσει ανεπιστρεπτί· ήταν η περίοδος χάριτος μετά τις εκλογές. Τώρα μόνο να συμβιβασθεί μπορεί ή να πέσει.
 
Έχειν αδελφικώς
Η επίσκεψη του Ποντίφηκος στο Τζαμί της Δαμασκού προκαλεί εντύπωση στις μέρες μας· την εποχή Μεσαίωνος στην ελληνική Ανατολή, παρά τους συνεχείς πολέμους μεταξύ τους, οι Έλληνες είχαν πάντοτε καλές σχέσεις με τους Μουσουλμάνους. Ο μέγας οικουμενικός πατριάρχης Φώτιος -ο εμπνευστής της πρώτης αναγεννήσεως των ελληνικών γραμμάτων- διατηρούσε στενή φιλία με τον εμίρη της Κρήτης· ο μαθητής του, και μετέπειτα πατριάρχης, Νικόλαος Μυστικός έγραφε προς τον υιό του εμίρη στην Κρήτη: «δύο κυριότητες πάσης της εν γη κυριότητος, ή τε των Σαρακηνών και η των Ρωμαίων… Και δει κατ’ αυτό τούτο μόνον κοινωνικώς έχειν και αδελφικώς». Δύο μεγάλες αυτοκρατορίες υπάρχουν σήμερα στη γη, η των Σαρακηνών και η των Ρωμαίων… Και για το λόγο αυτό πρέπει να έχουν μεταξύ τους καλές και αδελφικές σχέσεις. Ο πόλεμος ήταν πόλεμος, αλλά και η αποδοχή του διαφορετικού ως τρόπου ζωής ήταν αποδεκτή από αμφοτέρους.
 
Η στοργική πολιτεία
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας επέδειξε και πάλι την ευαισθησία του· ο κ. Κ. Στεφανόπους εζήτησε από την πολιτεία να είναι, όχι μόνο απαιτητική, αλλά και στοργική απέναντι στους πολίτες της. Είναι η δεύτερη φορά -μετά την παρόμοια αναφορά κατά το συνέδριο της ΓΣΕΕ και πριν ανακοινώσει η κυβέρνηση τις προτάσεις της- που ο ρυθμιστής του πολιτεύματος παρεμβαίνει με τόσο αυστηρό τρόπο· το αν η κυβέρνηση καταγράψει ή όχι τις επισημάνσεις αυτές δεν είναι γνωστό. Το βέβαιο είναι ότι έχει ανακρούσει πρύμναν και ότι διαβεβαιώνει, δια του υπουργού της Εθνικής Οικονομίας, ότι  έχουν βρεθεί οι πόροι για την συμμετοχή του κράτους στην τριμερή χρηματοδότηση των ταμείων· ο υπουργός, ο οποίος έχει αποτύχει πλήρως στη σύνταξη του προϋπολογισμού, υπόσχεται πολλά. Τώρα τα ανακάλυψε τα κονδύλια αυτά; Γιατί ως τώρα δεν τα ανέφερε, ώστε να αποφευχθεί η τόσο  σκληρή σύγκρουση με τους εργαζομένους.
 
Τα έσοδα
Ο αγώνας δρόμου για την κάλυψη των εσόδων του προϋπολογισμού είναι αγχώδης· η κυβέρνηση και ο υπερόπτης υπουργός Εθνικής Οικονομίας έχουν δεσμευθεί ότι η πορεία του προϋπολογισμού είναι καλή, όπως και της οικονομίας γενικώτερα. Η εικόνα της ευημερίας δεν είναι εύκολο να αλλάξει, επειδή αυτό θα σημάνει την ένταση της κριτικής κατά της κυβερνήσεως ως προς τις αρχικές της προβλέψεις και ως προς τη σύνταξη του προϋπολογισμού· την κριτική αυτή αδυνατεί να αντέξει η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός ακόμη περισσότερο. Το πρόβλημα είναι κυρίως ψυχολογικό και νοοτροπίας, παρά πολιτικό· αν ήταν πιο δημοκρατικός ο κ. Σημίτης, θα ήταν άλλος· τώρα δεν προλαβαίνει να αλλάξει. Τρέχουν να ξεπουλήσουν την Ολυμπιακή, τις άδειες τρίτης γενιάς τηλεφωνίας. Να πιάσουν όσα όσα.
 
Η παραγωγή ενεργείας
Έχει αποφασισθεί η κατασκευή από κοινού εργοστασίου συμπαραγωγής ηλεκτρικής ενεργείας, κάπου στη Θράκη, μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας· άριστη η ιδέα, αφού αυτό θα ενισχύσει τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της γείτονος. Αλλά, πολλά μπορούν να συμβούν· η ξαφνική πρόκληση κλίματος εντάσεως στο Αιγαίο, στην Κύπρο, όπως έγινε με την επίσκεψη του Αρχηγού ΓΕΝ με ελικόπτερο απ’  τη Ρόδο· η χρεωκοπία, λόγω της υποτιμήσεως της λίρας, των κλωστοϋφαντουργικών βιομηχανιών της Τουρκίας,  προς τις οποίες εξάγονταν το ελληνικό βαμβάκι με αποτέλεσμα να παραμένει η περυσινή παραγωγή στα εκκοκιστήρια και οι περισσότεροι βαμβακοπαραγωγοί να μην έχουν πληρωθεί ακόμη. Αν συμβεί κάτι από αυτά, έχουν προβλεφθεί κάποια μέτρα. Δύσκολη η απάντηση, αλλά ένα είναι γεγονός. Δεν είναι δεδομένος ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της ¶γκυρας.
 
Η συζήτηση

¶σχημα είναι τα νέα για την κυβέρνηση, καθώς ο πληθωρισμός τον Απρίλιο ανακοινώθηκε ότι έφθασε το 3,5%, την ημέρα της συζητήσεως στη Βουλή, σε επίπεδο αρχηγών και εκτός ημερησίας διατάεξως, της οικονομικής καταστάσεως· οι συζητήσεις αυτές έχουν πολιτικό χαρακτήρα και σπανίως προσφέρουν λύσεις για το οικονομικό πρόβλημα της χώρας. Έχει σημασία, όμως, επειδή θα δώσει τον τόνο της πολιτικής ζωής σε στιγμή που όλα συζητούνται και που η κριτική εναντίον του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος έχει προσλάβει χαρακτήρα πλημμυρίδος στην κυβερνητική παράταξη· ο κ. Κ. Σημίτης είναι υποχρεωμένος να δώσει κάποια ελπίδα ευοίωνη στους πιστούς βουλευτές του, όσοι αν είναι αυτοί. Από την πλευρά του, ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως κ. Κ. Καραμανλής πρέπει να δείξει ότι διαθέτει, όχι μόνο καλύτερες προτάσεις, αλλά και να κερδίσει την εμπιστοσύνη του κόσμου· ο ψυχολογικός παράγων είναι το κρίσιμο πεδίο για τον νέας ηλικίας αρχηγό.

 
Η εκκλησία στη Ρωσσία
Η λαμπρή υποδοχή του Αρχιεπισκόπου κ. Χριστοδούλου από τη ρωσσική εκκλησία και το πρόεδρο Πούτιν έχει ευρύτερη διεθνή πολιτική σημασία· η Ρωσσία, μετά και την επίσκεψη του πάπα στην Αθήνα με την αναγνώριση του ρόλου της Ορθοδοξίας και της ελληνικής γλώσσης στο χριστιανισμό, επιθυμεί να δείξει ότι είναι ορθόδοξη και ευρωπαϊκή χώρα. Όσο καιρό η Ρωσσία ήταν κομμουνιστική χώρα, οι σχέσεις της με τις δυτικές χώρες περνούσαν μέσα από την αριστερά, ανεξαρτήτως του ότι τον πόλεμο κατά του Χίτλερ τον  κέρδισε με την επίκληση του πατριωτικού και θρησκευτικού παρελθόντος της· η σύσφιγξη των σχέσεων με την ελληνική εκκλησία, και μέσω αυτής με το Οικουμενικό Πατριαρχείο -παρά τις μικροδιαφορές- είναι η γέφυρα για τη συμμετοχή της στη συζήτηση που έχει αρχίσει ως προς τη συνδρομή της σκέψεως των πατέρων  της εκκλησίας στην προβληματική της εποχής μας.
 
 
Ο διάλογος
Ο τύπος στην εποχή μας, έντυπος και ηλεκτρονικός έχει πάρει άλλη μορφή, με τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, με τα μεγάλα συμφέροντα και τις τεράστιες δαπάνες για την λειτουργία οποιουδήποτε μέσου. Η επανασταση, όμως, της πληροφορικης και τα διαδίκτυα προσφέρουν και κάτι άλλο: την δυνατότητα κάποιου να χρησιμοποιήσει τη νέα τεχνική και να έρθει σε επαφή με άλλους, με τους συμπολίτες του, με τους συνανθρώπους του, με σκοπό να ανταλλάξει απόψεις. Απευθύνεται το "Εμμελές" προς εκείνους που αισθάνονται την ανάγκη του διαλόγου, της ανταλλαγής απόψεων, της συζητήσεως, όσοι παίζοντας στο διαδίκτυο μας συναντήσουν, διαβάσουν κάτι, προβληματιστούν για κάτι άλλο, έχουν κάτι να συμπληρώσουν, να προσθέσουν. Χαρά μας ο διάλογος αυτός, ο ήρεμος και δημιουργικός διάλογος, για τα τόσα που μας απασχολούν, τα σοβαρά και τα αμελητέα, τα πιο όμορφα ίσως.
Αυτή είναι η ισηγορία, αυτή είναι η θετικη πλευρά της νέας τεχνολογίας, η οποία διευκολύνει κυρίως τα μεγάλα και οργανωμένα συμφέροντα, με τις τηλεοράσεις, τα ραδιόφωνα, τις εφημερίδες και τα περιοδικά.
Εμείς δεν έχουμε τίποτε· μια μικρή σελίδα στο διαδίκτυο και την καλή μας διάθεση. Ελπίδα μας η ανταπόκριση, ο διάλογος. Διότι η νέα τεχνολογία έχει και αυτό το πλεονέκτημα, του αμέσου και ζωντανού διαλόγου· με ένα κλίκ και ανοίγεις τη σελίδα, με ένα άλλο στέλνεις την άποψή σου, τη διαβάζει ο άλλος. Ελάχιστα μέσα χρειάζονται. Ένα απαιτείται, η άσκησή μας και πάλι στον ήρεμο και ζωντανό λόγο, στην ισηγορία. Είναι λίγο δύσκολο στα πρώτα βήματα, αλλά η κατάκτησή του μας προσφέρει έναν άλλον κόσμο, τον κόσμο της εποχής μας.
 
Το "Εμμελές", καθημερινή εφημερίδα πολιτικού σχολιασμού, κυκλοφορεί από τη Δευτέρα έως και την Παρασκευή. Το Σαββατοκύριακο είναι δικό σας
 
Παρακαλούνται όσοι από τους αναγνώστες κοπιάσουν μπροστά σε αυτή τη σελίδα και έχουν την καλή διάθεση να συμμετάσχουν στο διάλογο, οι συνεργασίες που θα στέλνουν να τηρούν με θρησκευτική ευλάβεια τη σελιδοποίηση. Ήτοι να είναι μεγέθους 200, 140, 120 και 90 περίπου λέξεων. Θα μας διευκολύνετε πάρα πολύ στη σελιδοποίηση και θα μας απαλλάξετε από το ανίερο καθήκον της περικοπής των κειμένων. Ευχαριστούμε.
Μπορείτε να στείλετε τις συνεργασίες σας στην ηλεκτρονική διεύθυνση: emmeles@emmeles.gr & karanikas@emmeles.gr