Οἱ ἐξελίξεις στὶς ἀστικὲς συγκοινωνίες ἀπέδειξαν τὴν ὀρθότητα τῶν ἐπιλογῶν τοῦ πρωθυπουργοῦ καὶ τὶς δυσκαμψίες ἀπ’ τὴν ἄλλη τῆς ἀντιπολιτεύσεως· ἔδωσαν τὴν ἐντύπωση ὅτι ζοῦν σὲ διαφορετικὲς χῶρες κι ὅτι ὁμιλοῦν ἄλλη γλῶσσα. Ὁ Ἀντώνης Σαμαρᾶς, μὲ τὴν ἐπιστράτευση, ταυτίσθηκε μὲ τὶς ἐπιθυμίες τοῦ κόσμου γιὰ πάταξη τῶν προνομίων καὶ τῶν προεκτάσεών τους, ἀλλὰ καὶ τὸ τέλος τῆς ταλαιπωρίας τοῦ κοινοῦ· ἡ ἀντιπολίτευση ἐμφανίσθηκε ὡς ὁ προστάτης τῶν προνομιούχων καὶ πρασινοφρουρῶν τῆς τριακονταετίας, χωρὶς οὐδεμία ἐπαφὴ μὲ τὸ κοινὸ αἴσθημα, ἀλλὰ καὶ τὴν χρήση τῆς παλαιαριστερῆς γλῶσσας τῆς μεταπολεμικῆς ἐποχῆς. Ὅλοι οἱ Ἕλληνες γνωρίζουν καὶ ζοῦν καθημερινὰ τὶς θυσίες τους, ἀλλὰ καὶ ἀναγνωρίζουν πλέον, ὅτι, μὲ τὶς μεταρρυθμίσεις καὶ τὴν διόρθωση τῶν κοινωνικῶν στρεβλώσεων τοῦ παρελθόντος, διανοίγονται οἱ προοπτικὲς γιὰ τὴν ἐπανεκκίνηση τῆς οἰκονομίας καὶ τὴν ἐπανόρθωση τῶν ἀδικιῶν· τρίτη λύση δὲν ὑπάρχει, οὔτε ἡ ἄρνηση τῶν σοσιαλιστικῶν κυβερνήσεων τῆς τριετίας πατάξαι τὰ προνόμια τῶν πρασινοφρουρῶν εἶναι δυνατὸν νὰ συνεχισθεῖ. Ἡ ἐξαθλίωση εἶναι γενική -ἀκόμη κι οἱ «ἀριστοκράτες» τῶν βορείων ἀριστερῶν «συνοικιῶν», μὲ τὰ ὀνόματά τους στὶς λίστες τὸ βλέπουν μπροστά τους-, ἀλλὰ καὶ οἱ προοπτικὲς τῆς νέας ἐποχῆς ὁρατὲς στὸν ὁρίζοντα· ἀντίβαρον στὴν ἐξαθλίωση εἶναι οἱ αἰσιόδοξες προοπτικές.

Σὲ τρία ἐπίπεδα κινεῖται πλέον ἡ πολιτική μας δυναμική: στὴν ἐκκαθάριση τῆς κόπρου τοῦ Αὐγείου, στὴν ἐπανεκκίνηση τῆς οἰκονομίας καὶ στὴν ἀξιοποίηση τῆς ἀποκαταστάσεως τῆς ἀξιοπιστίας μας στὸ ἐξωτερικό. Ἡ ἐκκαθάριση τῆς κόπρου τοῦ Αὐγείου γίνεται, μόνο μὲ τὴν ἐκτροπὴ τῶν καθαρῶν ὑδάτων τῆς λαϊκῆς ἀγανακτήσεως, ἀπέναντι στὸ βόθρο τῶν προνομιούχων τῆς τριακονταετίας· ὁ Ἀντώνης Σαμαρᾶς ἀνέλαβε τὸ βάρος αὐτὸ κι ἔχει τὰ πρῶτα ἀποτελέσματα, τὴν συντριβὴ τοῦ προπυργίου τῶν πρασινοφρουρῶν καὶ τὴν ἐπαναλειτουργία τοῦ μετρὸ μέσα σὲ λίγες ὧρες. Ἡ ἀντιπολίτευση ἔδειξε ἐμφανέστατα ὅτι τὰ εἶχε χαμένα καὶ δὲν εἶχε περιθώρια ὑποχωρήσεως· ἔτσι ἔριξε μερικὲς βολὲς ὑποστηρίξεως πρὸς τοὺς πρασινοφρουροὺς κι ἐξαφανίσθηκε ἀπὸ προσώπου γῆς, ἐνῶ καὶ ὅλοι σχεδὸν οἱ ἐργαζόμενοι προσῆλθαν κανονικὰ στὴν ἐργασία τους, σὰν «ἕτοιμοι ἀπὸ καιρό, σὰν θαρραλέοι». Ἡ περίπτωση αὐτὴ ἀποδεικνύει ὅτι δὲν ὑπάρχει δυνατότης διαλόγου, μέσης λύσεως, διότι ὁ διάλογος γίνεται μεταξὺ ὅσων σέβονται καὶ τιμοῦν τὶς δημοκρατικὲς διαδικασίες· ὅταν ὅλοι ἔχουν ἀναρριχηθεῖ στὰ προεδρεῖα τῶν συνδικάτων μέσα ἀπὸ ὑπόγειες διαδρομὲς καὶ παράπλευρες ἐντολὲς ἀνωτέρων κύκλων ἐντὸς καὶ ἐκτὸς τῆς χώρας, δὲν ὑπάρχει διάλογος μαζί τους, διότι δὲν ὑφίσταται κοινὴ βάση διεξαγωγῆς του. Τὰ συνδικάτα στὴν Ἑλλάδα κατέληξαν ὄργανα τῶν κομματικῶν συμφερόντων, κυρίως τοῦ ΠΑΣΟΚ, καὶ τῶν ἐξαρτήσεών του ἀπ’ τὰ ὑπερατλαντικὰ κέντρα.

Ἡ ἐπανεκκίνηση τῆς οἰκονομίας ἀπαιτεῖ καὶ προϋποθέτει τὴν συνδρομὴ ὅλων τῶν παραγόντων τῆς ἀγορᾶς, ἀπ’ τὸν μικρέμπορα καὶ τὸν βιοτέχνη μέχρι τὸν βιομήχανο, τὸν τραπεζίτη καὶ τὰ συνδικάτα, ὡς ἐκπροσώπους τῶν ἐργαζομένων· στὴν τριακονταετία ἔγινε πλήρης διαστρέβλωση τῶν τελευταίων παραγόντων, μὲ τὴν ἐξαίρεση τοῦ μικρέμπορα, τοῦ βιοτέχνη καὶ τῶν ἐργαζομένων. Οἱ βιομήχανοι ἔγιναν μεγαλοεργολάβοι καὶ κρατικοδίαιτοι, μὲ ἐθνικὲς περγαμηνὲς ἐπὶ σοσιαλισμοῦ, οἱ τράπεζες κρατικοποιήθηκαν ἢ μᾶλλον κομματικοποιήθηκαν καὶ τὰ συνδικάτα δέθηκαν ἄρρηκτα στοὺς κύκλους αὐτούς· ἔτσι οἱ πρόεδροί τους συμμετέχουν στὰ προεδρεῖα τῶν τραπεζῶν καὶ ἀνεγείρουν πολυτελεῖς ἐπαύλεις δίπλα δίπλα, ἐνῶ διατηροῦν τὶς προσωπικὲς καὶ ὑπόγειες διασυνδέσεις μὲ τοὺς ἐργολάβους καὶ τοὺς ἐκδότες. Αὐτὴ εἶναι ἡ πραγματικότητα στὴν Ἑλλάδα, ἂς μὴν τὸ ξεχνᾶμε. Ἐὰν δὲν σπάσουν αὐτὲς οἱ διασυνδέσεις, δὲν ἔρχεται ἡ ἀπελευθέρωση τῶν ζωντανῶν δημιουργικῶν μας δυνάμεων καὶ τῶν ἀνταγνωστικῶν μας κλάδων τῆς οἰκονομίας· ἤδη οἱ πρῶτες ἐνδείξεις εἶναι πολὺ ἐνθαρρυντικές. Ἀρχίζουν οἱ μικρομεσαῖοι τὶς πρῶτες κρούσεις γιὰ τὴν ἐπέκταση τῶν ἐργασιῶν τους· αὐτοὶ ἀποτελοῦν τὸ πρῶτο αἷμα τῆς ἀνακάμψεως, διότι οἱ δουλειές τους ἔχουν ὑψηλὲς πολλαπλασιαστικὲς ἐπιπτώσεις· μαζὶ μὲ τὶς κρούσεις τους γιὰ δανεισμὸ ἀπ’ τὶς τράπεζες ἀξιοποιοῦν καὶ τὰ ὅσα ἀποθεματικὰ τοὺς ἔχουν ἀπομείνει, σὲ ὅσους ἔχουν ἀπομείνει. Ἔτσι ἀρχίζει πάντοτε ἡ ἀνάκαμψη τῆς οἰκονομίας, μετὰ ἀπὸ μεγάλη κρίση.

Ἡ ἀξιοποίηση τῆς ἀποκαταστάσεως τῆς ἀξιοπιστίας μας στὸ ἐξωτερικὸ ἀποτελεῖ εὐθύνη τοῦ πρωθυπουργοῦ πρωτίστως καὶ τῶν ὑπουργῶν του στὴν συνέχεια· ὁ πρόεδρος δίδει τὸν τόνο, ὅπως τὸν ἔδωσε καὶ τὸν Αὔγουστο μὲ τὴν ἐπίσκεψή του στὸ Βερολίνο καὶ στὸ Παρίσι. Ἡ αὐριανὴ ἐπίσκεψή του στὸ Κατὰρ ἔχει ἰδιαίτερη σημασία, διότι εἶναι ἡ πρώτη γιὰ προσέλκυση ἐπενδύσεων κι ἔχει προετοιμασθεῖ ἀρκετὰ καλά· θεωρεῖται ὡς ἡ πρώτη δοκιμασία τοῦ Ἀντώνη Σαμαρᾶ γιὰ τὴν ἀνάκαμψη τῆς οἰκονομίας. Στὴν πραγματικότητα δύναται ἀποτελέσαι τὸ πράσινο φῶς γιὰ τὴν προσέλκυση κεφαλαίων κι ἀπὸ ἄλλες χῶρες· ἤδη προετοιμάζονται οἱ ἐπισκέψεις στὴ Μόσχα καὶ στὸ Πεκῖνο, ἀλλὰ αὐτὲς προϋποθέτουν τὴν προώθηση τῶν ἀποκρατικοποιήσεων, διότι διευρύνεται τὸ πλαίσιο τῆς συνεργασίας. Ἡ ἀντανάκληση τῆς ἀλλαγῆς τοῦ κλίματος στὸ Χρηματιστήριο θεωρεῖται βαρόμετρο· ἕως δύο ἑβδομάδες πρὶν ἡ ἀτλαντικὴ καὶ ἐπιχώριος διαπλοκὴ τὰ ἔβλεπαν ὅλα μαῦρα στὴ χώρα μας κι ἔκαναν τὸ πᾶν γιὰ τὴν ἀποτροπὴ τῆς εἰσροῆς κεφαλαίων. Ἀπ’ τὴν προηγούμενη ἑβδομάδα, καὶ μετὰ ἀπὸ ὀκτὼ συνεδριάσεις ἀνόδου τῆς ἀγορᾶς, κυρίως ἀπὸ ἐγχώρια κεφάλαια χωρὶς ἰδιαίτερη κατεύθυνση, ἄλλαξαν στάση κι ἀναγνώρισαν τὴν ἀνοδικὴ πορεία τῶν ἀξιῶν· ἡ εἰσροὴ ξένων κεφαλαίων τοὺς παρέσυρε, ἐνῶ καὶ οἱ ἐκ τῆς Ἑσπερίας οἰκονομικοὶ ἰνστρούχτορές τους, ζητοῦν γονυκλινεῖς συγνώμην γιὰ τὰ λάθη τῶν ἐκτιμήσεών τους. Ὡς δουλοπρεπεῖς κάνουν τὴν αὐτοκριτική τους…

Τὸ κρίσιμο μέτωπο ὅμως εἶναι ἡ καθημερινότης τοῦ πολίτου καὶ ἡ αἴσθηση τῆς ἀπονομῆς τῆς δικαιοσύνης γιὰ τὰ σκάνδαλα τῆς τριακονταετίας· ἡ ἠλεκτρονικὴ ὀργάνωση τῶν οἰκονομικῶν ὑπηρεσιῶν, καὶ κυρίως τῶν φορολογικῶν, θεωρεῖται τὸ πρῶτο βῆμα, ἀλλὰ ἀναμένουν καὶ τὰ ὑπόλοιπα. Ἡ ἀπορρόφηση τῶν κοινοτικῶν κονδυλίων καὶ ἡ ἐπανέναρξη τῶν μεγάλων ἔργων διευκολύνεται μόνο μὲ τὶς μεταρρυθμίσεις στὴν κρατικὴ μηχανὴ καὶ τὴν ἁπλοποίηση τῶν διαδικασιῶν· διότι μαζὶ μὲ τὶς νέες διαδικασίες ἀπαλλάσσεται ὁ πολίτης κι ἀπ’ τὶς ἐξαρτήσεις του, μὲ τὰ παρακλάδια στὴν γραφειοκρατία τῶν πρασινοφουρῶν τῆς τριακονταετίας. Τὸ νέο πνεῦμα ἔχει ἀπήχηση, ὅταν διαχέεται σὲ ὁλόκληρο τὸν ὀργανισμό, δηλαδὴ καὶ στὶς τελευταῖες ὑπηρεσίες τοῦ δημοσίου· σὲ αὐτὲς ἄλλωστε εἶχε ριζώσει περισσότερο ἡ νοοτροπία τῆς ἐξαρτήσεως ἀπ’ τοὺς κομματικοὺς μηχανισμούς. Ἡ ἐποχὴ εἶναι κατάλληλη καὶ ἡ κοινὴ γνώμη ἕτοιμη νὰ ἀποδεχθεῖ τὶς νέες σχέσεις της μὲ τὸ κράτος· οἱ παλιὲς διακρίσεις δεξιᾶς καὶ ἀριστερᾶς ἔχουν, ὄχι μόνο ἀπαξιωθεῖ, ἀλλὰ καὶ ἐξοβελισθεῖ ἀπ’ τὴν καθημερινότητα τοῦ κόσμου. Στὶς πλατεῖες καὶ στὰ καφενεῖα δὲν γίνεται πλέον ἐπίκληση τῶν διακρίσεων αὐτῶν, μᾶλλον τὸ ἀντίθετο, τὶς ἀποφεύγουν ὅλοι· ὁ εὐρωπαϊκὸς προσανατολισμὸς καὶ ἡ ἀνάκαμψη τῆς οἰκονομίας εἶναι τὰ μόνα ποὺ ἐνδιαφέρουν. Ὅσοι συμπλεύσουν μὲ τὸ ρεῦμα θὰ ἐπιβιώσουν στὴν πολιτική μας ζωή, διαφορετικὰ εἶναι χαμένοι.