Ὁ Ἐπαμεινώνδας, μετὰ τὴν νίκη στὰ Λεῦκτρα κατὰ τῶν Λακεδαιμονίων, τὸ 371 π.Χ., ἐπέτυχε τὸ τέλος τῆς σπαρτιατικῆς ἡγεμονίας στὴν Ἑλλάδα∙ αἱ Θῆβαι ἀναδυόταν ὡς ἡ ἡγέτις δύναμις στὸν Ἑλληνισμὸ καὶ διατήρησε τὴν θέση της, ὅσο ζοῦσε ὁ μεγάλος στρατηγὸς καὶ φιλόσοφος. «Καὶ πρῶτα μὲν ἐμβαλὼν ἑπτὰ μυριάσι στρατοῦ διεπόρθησε τὴν χώρα καὶ τοὺς περιοίκους ἀπέστησεν αὐτῶν»∙ καὶ πρῶτα μὲν εἰσέβαλε μὲ ἑβδομῆντα χιλιάδες στρατοῦ καὶ καταλήστευσε τὴν Λακωνική, ἐνῶ βοήθησε στὴν ἀποστασία τῶν περιοίκων. «Ἔπειτα περὶ Μαντινείαν ἀντιτεταγμένους εἰς μάχην προυκαλεῖτο»∙ ἔπειτα προκαλοῦσε τοὺς ἀντιτεταγμένους Σπαρτιάτες στὴν Μαντινεία γιὰ μάχη. «Μὴ βουλομένων δὲ μηδὲ τολμώντων, ἀλλὰ τὴν Ἀθήνηθεν ἐπικουρίαν ἐκδεχομένων»∙ ἐπειδὴ δὲν ἤθελαν τὴν μάχη οὔτε τὴν ἀποτολμοῦσαν, παρὰ περίμεναν τὴν βοήθεια ἀπ’ τὰς Ἀθήνας. «Νυκτὸς ἄρας καὶ λαθὼν ἅπαντας εἰς τὴν Λακωνικὴν κατέβη»∙ νύκτα πῆρε τὸ στράτευμα, χωρὶς νὰ τὸν καταλάβουν, καὶ κατέβηκε στὴν Λακωνία.