Οἷς εὐαγγέλιον ὀφείλουσιν

Τὴν διαφορὰ μεταξὺ τῆς πράξεως αὐτῆς καθ’ ἑαυτῆς καὶ τῆς ἐξιστορήσεώς της κάνει ὁ Πλούταρχος, ἀναφερόμενος στὴν ἀναγγελία τῆς νίκης στὴν μάχη τοῦ Μαραθῶνος∙ἀναφέρει τὸν δρομέα ποὺ πρῶτος ἀνήγγειλε στοὺς Ἀθηναίους τὴν μεγάλη τους νίκη, ἀλλὰ καὶ τοὺς ἱστορικοὺς ποὺ ἀσχολήθηκαν μὲ αὐτήν. «Οἷς εὐαγγέλιον ὀφείλουσιν οἱ πρῶτοι ἐντυγχάνοντες καὶ ἱστοροῦντες»∙ στοὺς ὁποίους οἱ συγγραφεῖς ὀφείλουν τὴν δόξαν στοὺς πρώτους ποὺ εἶδαν καὶ ἀφηγήθηκαν τὰ γεγονότα. «Ἀμέλει δὲ καὶ ἐγκωμιάζονται μνημονευόμενοι καὶ ἀναγιγνωσκόμενοι διὰ τοὺς κατορθώσαντας»∙ τὸ ἀγνοοῦν ὅμως αὐτὸ καὶ τοὺς πλέκουν ἐγκώμια καὶ τοὺς διαβάζουν διότι ἀφηγοῦνται τὶς πράξεις τῶν πρωταγωνιστῶν τῶν μαχῶν. «Οὐ γὰρ οἱ λόγοι ποιοῦσι τὰς πράξεις, ἀλλ’ αὐτοὶ γίνονται διὰ τὰς πράξεις καὶ ἀκοῆς ἀξιοῦνται»∙ διότι δὲν κάνουν οἱ λόγοι ἐξιστορήσεως τὶς πράξεις, ἀλλὰ οἱ λόγοι γίνονται ἐξιστοροῦντες τὶς πράξεις καὶ τυγχάνουν τῆς ἀκροάσεως τοῦ πλήθους. Σημαντικὴ ῥήση τοῦ ἱστορικοῦ.