Ὁ δ’ ἀπατηθεὶς σοφώτερος

Ἡ καθιέρωση τοῦ δράματος εἰς τὴν ἑλληνικὴ κοινωνία εἶχε ἀποτελέσει τὴν κυρία πηγὴ ἐμπνεύσεως τῆς ἐλευθέρας πολιτικῆς πρακτικῆς, μὲ τὴν συμμετοχὴ ὅλων τῶν Ἀθηναίων καὶ ἄλλων Ἑλλήνων∙ τὰ δράματα, μετὰ τὴν πρώτη διδασκαλία τους εἰς τὸ θέατρο τοῦ Διονύσου, ἐπανεδιδάσκοντο εἰς τοὺς ἄλλους δήμους τῆς Ἀττικῆς καὶ ἑλληνικὲς πόλεις. «Ὡς Γοργίας φησὶν ἣν ὅ τ’ ἀπατήσας δικαιότερος τοῦ μὴ ἀπατήσαντος»∙ ὅπως λέει ὁ Γοργίας, ὅτι ὁ ἀπατήσας, ὁ τραγῳδός, ἐμφανίζεται δικαιότερος τοῦ μὴ ἀπατήσαντος, τοῦ μὴ συμμετέχοντος στὸ δρᾶμα. «Καὶ ὁ ἀπατηθεὶς σοφώτερος τοῦ μὴ ἀπατηθέντος»∙ καὶ ὁ ἀπατηθεὶς θεατὴς γίνεται σοφώτερος τοῦ μὴ ἀπατηθέντος, τοῦ ἐκτὸς θεάτρου. «Ὁ μὲν γὰρ ἀπατήσας δικαιότερος, ὅτι τοῦθ’ ὑποσχόμενος πεποίηκεν»∙ διότι ὁ μὲν ἀπατήσας εἶναι δικαιότερος, διότι ὅ,τι ὑποσχέθηκε τὸ ἔκανε. «Ὁ δ’ ἀπατηθεὶς σοφώτερος»∙ ὁ δὲ ἀπατηθεὶς θεατὴς ἔγινε σοφώτερος. «Εὐάλωτον γὰρ ὑφ’ ἡδονῆς λόγων τὸ μὴ ἀναίσθητον».