Καὶ μηκέτι δέῃ βουλεύεσθαι

Ὁ «Πανηγυρικὸς» δημοσιεύθηκε ἀπ’ τὸν Ἰσοκράτη τὸ 380 π.Χ., ὅταν οἱ Ἀθηναῖοι εἶχαν ἀρχίσει ἀνακάμπτειν ἀπ’ τὴν ἧττα τοῦ Πελοποννησιακοῦ πολέμου καὶ τὴ τυραννία τῶν τριάκοντα, ἀπ’ τὶς χειρότερες στὴν ἑλληνικὴ ἱστορία∙ ὁ φιλόσοφος ἦταν μικρὸς τὸ δέμας καὶ ἀσθενικὸς φύσει, ἀλλὰ εἶχε τόλμη, ἐπὶ δέκα χρόνια ἔγραφε τὸν «Πανηγυρικό» του. «Τότε γὰρ χρὴ παύεσθαι λέγοντας»∙ διότι τότε πρέπει νὰ πάψετε ἀναφερόμενοι στὰ ἄσχημα χρόνια. «Ὅταν ἢ τὰ πράγματα λάβῃ τέλος καὶ μηκέτι δέῃ βουλεύεσθαι περὶ αὐτῶν»∙ ὅταν ἢ οἱ ἄσχημες καταστάσεις τελειώσουν καὶ δὲν χρειάζεται νὰ ἀσχολεῖσθε μαζί τους. «Ἢ τὸν λόγον ἴδῃ τις ἔχοντα πέρας, ὥστε μηδεμίαν λελεῖφθαι τοῖς ἄλλοις ὑπερβολὴν»∙ ἢ ὅταν δεῖ κάποιος ὅτι ὁ λόγος του ἔχει ἀποτέλεσμα, ὥστε νὰ μὴν ἀφήνει καμμία ὑπερβολὴ γιὰ τοὺς ἄλλους. Εἶχαν ἀρχίσει τὴν δεύτερη ἡγεμονία τους οἱ Ἀθηναῖοι, ἀλλὰ δὲν συγκρίνονταν μὲ τὴν πρώτη.